کد خبر: 358682
۰
PNAZAR
نسخه چاپی

تلاش گسترده برای حل معضلات آب؛ بسته مالی برای ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام

به گزارش ایرنا، در نگاه مردم و افکار عمومی، دولت سیزدهم مهم­ترین اولویت خود را دو موضوع مهم واکسیناسیون کرونا و مشکلات معیشتی حاد جامعه قرار داده و در کنار آن برای حضور پرقدرت در مذاکرات رفع تحریم­‌ها، برنامه­‌ریزی کرده است؛ با این حال نگاهی به عملکرد ۱۰۰ روزه دولت سیزدهم در حوزه آب و معضلات دامن‌گیر آن نشان می­‌دهد، این موضوع به­‌طور ویژه در دستور کار دولت قرار داشته است.

معضلات و چالش‌های به ارث رسیده
برای درک روشن از معضل آب در حوزه­‌های شرب، صنعت و کشاورزی، لازم است نیم‌نگاهی داشته باشیم به برخی چالش­‌ها و کوتاهی­‌های به ارث رسیده از دولت­‌های قبلی که با انباشت آنها و پیوند با خشکسالی­‌های اخیر، مشکلات حادی در گستره اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی ایجاد شده؛ مشکلاتی که از تابستان گذشته تا کنون حداقل سه استان خوزستان، اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری را به‌گونه‌ای گسترده درگیر کرده و سبب اعتراض‌ها و گلایه­‌مندی مردم شده است.

در ابتدای آغاز به کار دولت رئیسی، نقاط مختلف کشور با مشکلات بزرگی در کمبود و قطعی آب شرب، کشاورزی و صنعتی مواجه بوده است.
تاخیرهای چندساله در سدسازی و آب­‌رسانی به روستاها و اراضی زراعی، تنها یکی از کوتاهی­‌های مسئولان گذشته بوده است. برآوردهای کارشناسان و هشدارهای پیشین نشان می­‌دهد در حوزه آب و طرح­‌های مربوط به آن، با تعلل‌های گسترده از جمله تاخیر ۲۵ ساله در اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری موسوم به طرح رهبر معظم انقلاب در خوزستان و ایلام مواجه بوده­‌ایم.

فروردین‌ماه امسال یعنی چند ماه پیش از بروز مشکلات و تنش­‌های آبی خوزستان، سیدکریم حسینی رئیس مجمع نمایندگان این استان از نامه ۱۸ نماینده مجلس و شکایت از وزرات نیرو به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس خبر داد؛ شکایتی که موضوع آن استنکاف از اجرای برنامه ششم توسعه و عدم اجرای فرصت یک‌ماهه رئیس‌جمهوری از سال ۹۶ تا ۹۹ درباره اجرا نکردن اوامر رهبر معظم در رابطه با طرح ۵۵۰ هزار هکتاری بود.

افتتاح نمایشی برخی طرح­‌ها و سازه­‌های آبی مانند آنچه در سد مخزنی «کنجان­‌چم» ایلام رخ داد، موردی دیگر از مجموعه نارسایی­‌های قبلی بود؛ خردادماه امسال در اتفاقی شگفت، جمعی از مسئولان وزارت نیرو، استاندار و نمایندگان ایلام، سد خاکی شهدای کنجان‌چم را به دستور رئیس‌جمهوری وقت افتتاح کردند؛ افتتاحی که کامل نبود و در واپسین روزهای دولت دوازدهم، تنها یک بخش از این پروژه به شکل نمایشی آغاز به کار کرد.

همان روزها این رخداد با انتقادهای گسترده رسانه­‌های محلی همراه شد. براین اساس، دوم مهرماه امسال، آیت‌الله ابراهیم رئیسی هنوز یک ماه از آغاز به کار دولتش نگذشته بود که در چهارمین سفر استانی وارد به محروم رفت و بلافاصله پس از ورود، در محل سد مخزنی کنجان­‌چم حضور یافت؛ او ضمن بازدید از بخش‌های مختلف این سد، روند ساخت و تکمیل و سامانه‌های متصل به آن را مورد بررسی قرار داد.

موضوع به همین موراد ختم نمی­‌شود و بسیاری از مشکلات تلنبار شده و بر زمین­‌مانده قبلی، همچنان با بی­‌توجهی دولت­‌های گذشته همراه بود؛ از جمله مشکلات فاضلاب شهری در برخی از استان­‌ها که در زمان بارندگی منجر به ورود فاضلاب در سطح شهر و نارضایتی بالای مردم می شد و یا با عدم تامین آب شرب شهروندان و دام­‌های آنها در برخی از مناطق کشور، گلایه­‌های متعددی پدید می­‌آورد.

در کنار مشکلات مدیریتی گذشته، کاهش بارندگی در سال­‌های اخیر نیز مزید بر علت شد و آغاز به کار دولت سیزدهم را با کاهش بی­‌سابقه بارش در سال آبی قبل از آن همراه کرد؛ در یکی از جداولی که بهار امسال از سوی سازمان هواشناسی منتشر شد، میزان کاهش نزولات آسمانی نسبت به سال آبی پیش (۹۸-۹۹) و دوره بلندمدت، خبر از بروز یک خشکسالی گسترده می­‌داد که متاسفانه با بی­‌توجهی مدیران دولت وقت همراه شد.

تلاش گسترده برای حل معضلات آب؛ بسته مالی برای ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام

اولویت‌بندی برای حل مشکلات در کوتاه‌مدت؛ تشکیل شورای «جهاد آب‌رسانی»
دولت سیزدهم با درک این مشکلات و کوتاهی­‌ها، در ۱۰۰ روز نخست فعالیت خود، اولولیت ویژه­ای را برای مساله آب در کشور تعریف کرد و در همین مدت کوتاه، اقدامات موثری را انجام داد.
در این راستا رئیس‌جمهوری آبان‌ماه در دیدار با نمایندگان سه استان خشک کشور (اصفهان، سمنان و قم)، توزیع عادلانه منابع آب موجود و استخراج از منابع آب ژرف را دو راهکار برای کاهش مشکلات کم‌آبی در کوتاه‌مدت بیان کرد و گفت: «دولت یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های خود را کاهش و رفع دغدغه مردم در زمینه کم‌آبی می‌داند و در دو سطح کوتاه‌مدت و بلندمدت اقدامات و برنامه‌هایی برای رفع آن تدارک دیده است».

در این مدت دولت با مدیریت بهینه منابع آبی موجود، گفت‌وگو با مردم و اطمینان‌بخشی به آنها، آغاز اجرای طرح‌های مصوب در شورای عالی آب و فعال کردن راهکارهایی مانند چاه‌های ژرف، آب‌شیرین­‌کن‌ها و دیپلماسی آب با همسایگان و... درصدد کنترل بحران موجود و حل مساله در آینده برآمده است.

در یک اقدام فوریتی، وزارت نیرو اوایل مهرماه اقدام به ایجاد مرکز و شورای «جهاد آب‌رسانی» در ساختار تشکیلات وزارت نیرو کرد تا مدیریت تنش آبی کشور به‌گونه‌ای موثر و متمرکز انجام شود؛ در نخستین جلسه این نهاد، علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو، منظور از ایجاد این شورا را «ایجاد یک تمرکز بین نخبگان صنعت آب، گروه‌های جهادی، خیّران و موثران در حوزه آب» دانست که با تمرکز بر مساله آب‌رسانی، با اولویت مناطق محروم و روستاها، مشکلات این بخش را حل کند و ضمن استفاده از ظرفیت‌های قانونی و اجرایی در مدت زمان معین، آب را به روستاهای برساند که یا فاقد آب هستند یا به آب پایدار دسترسی ندارند.

کارشناسانِ موضوع آب‌رسانی به شهرها و روستاهای دارای تنش آبی در کشور، با توجه به گستره توزیع، آن را یکی از مهم­ترین اقدامات دولت در سه ماه نخست فعالیت می­‌دانند؛ نگاهی به نقشه مناطق دارای تنش‌آبی نشان از گستردگی و پراکندگی بزرگ آنها دارد:

تلاش گسترده برای حل معضلات آب؛ بسته مالی برای ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام

پیشنهاد بسته مالی برای تکمیل و بهره‌برداری از ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام
این نقشه به خوبی نشان می­‌دهد که با توجه به تعداد بالای مناطق دارای تنش آبی، کار آب‌رسانی از عهده یک دستگاه خارج است؛ در این رابطه دولت سیزدهم با مبادله تفاهم‌نامه با دبیرخانه قرارگاه جهادی امام حسن(ع) برای آب‌رسانی به ۱۰ هزار روستای دارای تنش آبی در کشور اقدام کرده است و آب‌رسانی به دیگر مناطق در دستور کار قرار دارد.

موضوع طرح­‌های نیمه­‌تمام صنعت آب‌وفاضلاب کشور در دو دهه اخیر از دیگر مشکلاتی بوده که دولت مصمم به اتمام آن­هاست؛ آنچنان که در روزهای بررسی صلاحیت وزیران در مجلس شورای اسلامی، اعلام شد که علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو در دولت سیزدهم، یکی از اولویت­‌های اصلی خود را تکمیل «۳۰ سد نیمه­‌تمام» قرار داده است.
در کنار آن، تکمیل صدها طرح نیمه­‌تمام آب‌وفاضلاب است که کار اتمام آنها در چند ماه اخیر با پیشنهاد بسته مالی برای تکمیل و بهره‌برداری از ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام آغاز شده است. از دیگر اقدامات در این حوزه، تدوین تفاهم‌نامه با تامین­‌کنندگان لوله­‌های مورد نیاز طرح­‌های اولویت­‌دار منابع آب‌وفاصلاب بوده که با استفاده از ظرفیت تهاتر نفت در حال انجام است.

رسیدگی به چاه­‌های آب کشور که در چند دهه اخیر به اوضاع نامطلوب آب­های زیرزمینی دامن زده بودند نیز در دستور کار دولت است؛ آمارها و نمودارهای مستند نشان می­‌دهد استفاده مجاز و غیرمجاز از آب­‌های زیرزمینی و چاه­‌ها چه روند مخربی داشته است؛ شکل زیر روند افزایش حفر چاه (عمیق و نیمه‌عمیق) و تخلیه از آن‌ها در چهار دهه اخیر را نشان می­‌دهد:

تلاش گسترده برای حل معضلات آب؛ بسته مالی برای ۳۴۰ طرح نیمه­‌تمام

در این زمینه نیز دولت سیزدهم در مدت محدود استقرار خود توانسته ۱۱ هزار و ۳۸۷ حلقه چاه غیرمجاز را مسدود یا پر کند و با هدف نظارت موثر، بیش از ۱۶۰۴ حلقه چاه کشاورزی را به کنتورهای هوشمند متصل کرده است.
پایان مراحل «چاه ژرف» در منطقه سیستان با حفاری از چاه به عمق ۱۸۰۰ متر و راه‌اندازی «پمپ درون­‌چاهی» ساخت شرکت­‌های دانش بنیان داخلی و پمپاژ ۴۰ لیتر بر ثانیه آب، افتتاح سامانه شیرین­‌سازی آب شور بوشهر، استفاده از ظرفیت دیپلماسی و گفت­‌وگو با کشورهای منطقه با هدف تامین آب از دیگر کشورها و همچنین دریافت حقابه­‌های قانونی ایران از دیگر اقدامات مهم دولت در حوزه آب و منابع آبی بوده است.

قم پرس منتظر دریافت اخبار و پیام های هموطنان عزیز می باشد.

آپلود عکس