نویسندگان: دکتر عباس‌علی رهبر، عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و خانم زهرا قربان عبدالملکی، کارشناس سیاسی
مقدمه
ایثار و شهادت دو محور اصلی در فرهنگ اسلامی است و باعث بقای اسلام و نظام اسلام است. این فرهنگ برگرفته از فرهنگ عاشوراست و راز بیمه‌شدن کشور در برابر دشمنان و رمز پیروزی نظام اسلامی است. اگر به سردار سلیمانی به چشم مکتب بنگریم، چگونگی عزیزشدن و سعادتمندشدن ایشان و نقش سردار در امنیت‌آفرینی می‌تواند به‌لحاظ راهبردی و کاربردی مهم و تأثیرگذار باشد.
بی‌تردید، این «معجزه‌ی انقلاب خمینی» بود که استعدادها را به فعلیت رساند، حال آنکه فتح‌الفتوح این انقلاب تربیت جوان‌ها و رشددادن این نهال‌های بالنده است. سردار سلیمانی هم تربیت‌یافته‌ی همین مکتب و نمونه‌ی برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی رحمه‌الله‌علیه بود. ایشان به کمک ملت‌های منطقه و با کمک‌هایی که به ملت‌های منطقه کرد، توانست همه‌ی نقشه‌های نامشروع آمریکا در منطقه‌ی غرب آسیا را خنثی کند. مکتب سردار سلیمانی همان مکتب امام خمینی رحمه‌الله‌علیه است. بُعد معنویت و عقلانیت، دو بُعد اصلی در مکتب امام است. امام بزرگوار صرفاً با تکیه بر عوامل و ظواهر مادی راه خود را پی نمی‌گرفت؛ امید او به خدای متعال، امید پایان‌ناپذیری بود. همچنین عقلانیت امام ایشان را به این نتیجه رساند که در مقابل دشمن کمترین انعطاف، عقب‌نشینی و نرمش را داشته باشد. مظهر معنویت در امام در درجه‌ی اوّل، اخلاص بود. امام کار را برای خدا انجام می‌داد؛ هرچه احساس می‌کرد تکلیف الهی اوست، آن را انجام می‌داد. از فداکاری در این راه ابا نداشت. این دو شاخص مهم مکتب امام و به تبع آن، مکتب سردار سلیمانی، شاخص‌های مهمی است که هم می‌تواند سنگ محک رفتارها و فعالیت‌های امت انقلابی و هم سرلوحه‌ی کشور، مسئولان و جوانان در مسیر توسعه و اهداف و آرمان‌های مقدس امام و انقلاب قرار بگیرد.
تعریف مسئله
حضور بیگانگان در منطقه‌ی جنوب غرب آسیا و در هر جای دیگر دنیا، جز جنگ، اختلاف، فتنه، ویرانی و خراب‌شدن زیربناها هیچ نتیجه‌ی دیگری نداشته است و آن‌ها همین فساد و ویرانگری را برای ایران و جمهوری اسلامی هم آرزو و اصرار دارند و مسئله‌ی مذاکره نیز مقدمه‌ی آن دخالت‌ها و حضورهاست. بر این اساس است که حضور آمریکایی‌ها در منطقه باید به پایان برسد. کار بزرگ سردار سلیمانی و رزمندگان بدون مرز ایشان در سپاه قدس، فهم دقیق و به شکست‌کشاندن آن سناریوی پیچیده‌بوده و هست که نظام سلطه برای منطقه و به تبع آن ایران کشیده است. بخش مهمی از امنیت جمهوری اسلامی محصول کار جوانان مؤمنی است که تحت فرماندهی سردار سلیمانی تلاش کردند و امنیت آوردند و به کمک فلسطین و غزه و دیگر مناطقی که به‌وجود آن‌ها نیاز بود، شتافتند و برای کشور امنیت ایجاد کردند. از جمله ویژگی‌های بارز شهید سلیمانی، تعهد و ایمان بود و اصولاً هنگامی که ایمان با عمل صالح و روحیه‌ی جهادی همراه می‌شود، شخصیتی همچون سردار سلیمانی شکل می‌گیرد. در این راستا، نباید در شناخت دشمن دچار اشتباه شد؛ آن دشمنی که آمریکا او را تجهیز کرده است، نه برای عراق و سوریه، بلکه در نهایت برای ایران درست‌شده و نه فقط تسلط بر عراق، بلکه هدف اصلی و نهایی ایران است؛ برنامه‌ای که از طریق آن، امنیت و مرزهای ایران دچار ناامنی و تشویش شود. در بُعد داخلی نیز دشمن تلاش‌کرده با تردیدافکنی در ایمان و غیرت دینی مردم، قدرت تهاجمی و دفاعی جمهوری اسلامی را از بین ببرد. این توطئه به‌دنبال ضربه‌زدن به نظام اسلامی در میدان‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی نیز هست.
شهادت سردار سلیمانی حادثه‌ی تاریخی است. شهید سلیمانی هم قهرمان ملت ایران شد، هم قهرمان امت اسلامی؛ دشمنان اسلام قصد داشتند با ترور سردار سلیمانی بر منطقه مسلط شوند، امّا دقیقاً نقطه‌ی مقابل خواست آن‌ها رقم خورد. این نکته‌‌ای اساسی است و هرگونه همت در جهت شناساندن راه ایشان و زنده نگه‌داشتن مکتب ایشان را دل‌نواز و مهم و ضروری می‌نماید.
تعیین هدف
دفاع مقدس و روحیه‌ی ایثار شهادت نشان داد که هزینه‌ی تعرض و تجاوز به جمهوری اسلامی ایران زیاد است و این امر امنیت‌آفرین است که یک ملت نشان می‌دهد همت و قدرت دفاع از خودش را دارد و متجاوزان نیز به این برداشت می‌رسند که تجاوز و تعرض به این ملت چه تبعاتی خواهد داشت. خروش امت مسلمان در ایران و عراق و پاسخ‌کوبنده‌ی ایران نیز تنها اوّلین نمودهای این قاطعیت بود. همان‌گونه که امام کلید پیروزی انقلاب اسلامی را تربیت جوانان مؤمن، شجاع و کارآمد می‌دانستند، امروز چنین انسان‌های تربیت‌شده‌ی مکتب امام در کشور فراوان هستند و باید از ظرفیت آن‌ها برای مقابله با طراحی‌های دشمن استفاده کرد. شهید سلیمانی مظهر شجاعت، مقاومت، درایت، تیزهوشی، فداکاری، معنویت و قهرمان ملت ایران است. ایشان تبلوری از داشته‌های فرهنگی، معنوی، انقلابی و ارزش‌های ملت ایران است. ایشان شجاع و دارای روحیه‌ی مقاومت بود و شجاعت و مقاومت جزو خصلت‌های ایرانی است. درایت، باهوشی، روحیه‌ی فداکاری و نوع‌دوستی ایشان نیز از مشخصه‌های فرهنگ ایرانی است. همچنین اهل معنویت و اخلاص و آخرت‌جویی بود و اهل تظاهر نبود. مجموعه‌ی این‌ها مکارم اخلاق است. ایشان ارزش‌های فرهنگی ایرانی را متبلور و مجسم کرد و نرم‌افزارِ مقاومت و الگوی مبارزه را به ملت‌ها آموخت. گرامیداشت این سردار رشید که معجزه‌ی مکتب امام و انقلاب اسلامی است و شناساندن منش و کنش ایشان، انسان‌ساز، قدرت‌آفرین، روحیه‌بخش و امنیت‌زاست.
سردار سلیمانی نرم‌افزار مقاومت را به ملت‌ها سرایت داد و در آن‌ها رایج کرد. این نقشی حساس و بسیار مهم است که ایشان را به شخصیتی برجسته و قهرمان اسلامی تبدیل کرده است. یکی از کارهای بسیار لازم، بزرگداشت و شخصیت‌پردازیِ شخصیت‌هاست. بحث مدافعان حرم جزو مهم‌ترین و کلیدی‌ترین بحث‌های زمان ماست. رزمنده‌ی سوری، لبنانی، عراقی، ایرانی، افغانستانی و دیگر ملیت‌ها، همه در کنار هم در صفی واحد و برای یک هدف حرکت می‌کنند. این امر مهمی است که خود ثمره‌ی دفاع مقدس است. در شرایطی که دشمن با اختصاص بودجه‌های کلان، دخالت‌های گسترده و سازماندهی انواع گروه‌های تروریستی با نقشه‌های همه‌جانبه و عملیات روانی گسترده با انواع تحریم‌ها و تهدیدها قصد ناامن‌کردن منطقه و شکست جمهوری اسلامی ایران را دارد، شناخت و عاملیت به مکتب سردار سلیمانی است که مدرسه‌ای درس‌آموز است.
حادثه‌ی شهادت سردار سلیمانی و چهره‌های برجسته‌ی مقاومت توسط آمریکا آن هم نه به‌صورت مستقیم و در جبهه‌ی نبرد بسیار مهم است. اخلاصی که تازه‌شدن روحیه‌ی انقلابی مردم را به همراه داشت و حالا جوانان انقلابی و نخبگان مؤمن مسئولیت دارند تا با همت، هیمنه‌ی استکبار را شکسته و با اخراج او از منطقه سیلی سختی به او بزنند. غیر از این انتقام از قاتل، همچنین ضرورت دارد جوانان خود را از لحاظ علمی، عملی، تجربی و ایمانی آماده کنند. ملّت ایران باید همتش این باشد که قوی شود و جهش علمی و فناوری ادامه پیدا کند؛ پشتوانه‌ی همه‌ی این‌ها هم حضور مردم در صحنه است. ملّت و مسئولان کشور باید تلاششان برای قوی‌شدن کشور و ملّت باشد؛ با اتحاد، با حضور، با صبر و استقامت و با کار سخت و پرهیز از تنبلی. شهید سلیمانی با حرکات و با شهادت خود اسم رمز برانگیختگی و بسیج مقاومت در دنیای اسلام شد.
به‌کاربستن راهبرد
کشور به اتحاد و صدای واحد ملت نیاز دارد و بیان و عمل وحدت‌آفرین مسئولان را نیز می‌طلبد. همکاری و هم‌افزایی قوای سه‌گانه نیز بسیار در اتحاد ملی کشور مؤثر و ویژه است. از جمله عامل مهم دیگر، رفع عاقلانه و عزتمندانه با روش‌های اسلامی و ایرانی تحریم‌هاست. خنثی‌کردن تحریم‌ها راهکاری است که با همدلی و تلاش مردم و درایت مسئولان ممکن است. مجلس قوی، بصیر، شایسته، آگاه و متعهد متشکل از جوانان نوآور و افراد باتجربه و کاربلد، شجاع و طرفدار عدالت و باانگیزه‌ی قوی نیز از جمله نهادها و عناصر تأثیرگذار و عزت‌آفرین در مسیر نیل به اهداف کشور است. جوانان و مسئولان باید در اقتصاد، در علم، در فناوری و در دفاع نظامی قوی شوند تا دشمن جرئت طمع‌ورزی، تعرض و تجاوز را نداشته باشد. در این مسیر نیز به دشمن نباید اعتماد کرد. برای رفع مشکلات مردم و درست‌شدن آینده‌ی کشور نباید به هیچ وعده‌ای جز تلاش و همت درونی اعتماد کرد. در مقابل جنگ‌شناختی دشمن که امید و باورهای جوانان را هدف گرفته است، مساجد نیز به‌عنوان خاستگاه اصلی نیروهای انقلاب باید مرکز طراحی، اندیشه‌ورزی و فعالیت باشند.
ارزشیابی راهبرد
وحدتی که در مراسمات شهید سلیمانی و همراهان ایشان در بین مردم دیده شد، باید محفوظ بماند و جهت‌گیریِ مردم، انقلابی در جهت تکریم مردان انقلاب و شهیدان و عناصر یادآور ارزش‌های انقلاب باشد. راه علاج، قوی‌شدن کشور در همه‌ی جهات سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی است تا دشمن نتواند ضربه بزند. قضایای مربوط به شهید سلیمانی، قضایایی مردمی است و خود مردم علاقه‌مندند که در بخش‌های مختلف مشارکت و ابتکار داشته باشند. آنچه ثابت‌شده این است که شهید سلیمانی هم در زمان زنده‌بودنش و هم با شهادتش استکبار را شکست داد. تشییع میلیونی و فراموش‌نشدنی ایشان در ایران و عراق، ژنرال‌های جنگ نرم استکبار را متحیر کرد. می‌توان گفت آنچه در شهادت ایشان اتفاق افتاد، اوّلین سیلی سختی بود که به آمریکا زده شد و تا آن زمان، مهم‌ترین سیلی به آمریکا همین حرکت مردمی عظیمی بود که انجام گرفت. حمایت‌های فرهنگی و تبلیغاتی از شعر و شعار تا خنثی‌سازی عملیات روانی دشمن که دائم مشغول عملیات روانی است، یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار است.
حسن ختام
شرط تحقق غلبه‌ی شماری قلیل بر جبهه‌ای بسیار وسیع، ایمان و غیرت دینی است. سردار سلیمانی در عین آنکه مجاهد، طراح، هوشمند، فرمانده و فاتح بود، با الگوگیری از حضرت صدیقه کبری سلام‌الله‌علیها، نسبت به ولایت کاملاً مطیع و فرمانبردار بود و شهادت او نیز مانند حیاتش، موجب عزت اسلام و انقلاب شد. اگرچه ابعاد زندگی با برکت و منش توحیدی و خالصانه‌ی سردار سلیمانی آنچنان وسعتی دارد که با ده‌ها و صدها بزرگداشت کامل شناخته نمی‌شود، امّا این حرکت ارزش‌آفرین، مهم و مؤثر به انجام‌رسیده و ادامه دارد و نتیجه‌ی آن وحشت دشمنان اسلام از نام، یاد، منش و تأثیر این سردار اسلام بر خط‌وربط جهان است که باعث‌شده بانیان این جنایت متحیرانه خود را در لایه‌های متعدد امنیتی پنهان کنند.
