مقدمه: در هفتههای گذشته بود که تیمر هایمن، رئیس بخش اطلاعات نظامی اسرائیل در مصاحبهی اخیر خود به نقش اسرائیل در ترور سردار سلیمانی اشاره کرد و آن را اوج همکاری آمریکا و اسرائیل نامید. برای بررسی این موضوع با دکتر حسین رویوران، استاد دانشگاه تهران در دانشکدهی مطالعات جهان با گرایش فلسطینشناسی گفت و گو کردیم. وی 29 سال سابقهی فعالیت در سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (دو دوره مدیر دفتر منطقهای صداوسیما در بیروت و مدیر شبکهی العالم در سالهای 1379 و 1380)، معاون سیاسی و بينالملل جمعیت دفاع از ملت فلسطین، عضو هیئت علمی مجلهی فرهنگ اسلامی، 36 سال فعالیت بهعنوان کارشناس روابط بینالملل و تحليلگر امور سیاسی مسائل جهان عرب و منطقهی غرب آسيا، فلسطین و لبنان را دارد. در ادامه این گفتوگو را میخوانید:
_ اخیراً رژیم صهیونیستی از «پلن بی» یا هزار خنجر پرده برداشته و میگوید در ائتلاف بینالمللی به جمهوری اسلامی ایران ضربه میزند. قاعدتاً بخشی از این پروژه عملیاتهای سرویسهای جاسوسی و امنیتی غربی و ترورهای هوشمند است. اگر دولتهای غربی در عملیات برونمرزی با قوانین سخت داخلی روبهرو هستند، چگونه بهسادگی میتوانند اقدامات مزدورانهی خود را مرزهای کشور ما گسترش دهند؟
راهبرد اخیر رژیم صهیونیستی برای ضربهزدن به جمهوری اسلامی که اسم آن را هزار چاقو گذاشته، امری نسبتاً طبیعی است. دلیلش هم این است که این رژیم اشغالگر است و سرزمین دیگران را دزدیده و موجودیت غاصبانهی خودش را در آنجا اعلامکرده و هرگونه اعتراض نسبت به این مسئله را تحمل نمیکند. جمهوری اسلامی ایران هم نظام سیاسی است که از حقوق مردم بهویژه مردم فلسطین دفاع میکند. به همین دلیل این تعارض وجود دارد. هم جمهوری اسلامی ایران تلاش میکند تا این رژیم غاصب را از بین ببرد، هم او تلاش میکند با راهبردهای مختلف به ایران ضربه بزند. حضور رژیم صهیونیستی در آذربایجان در کنار مرزهای ایران هم اقدام خطرناکی است؛ چراکه این رژیم دشمن قسمخوردهی جمهوری اسلامی است و حضورش در اینجا میتواند برای امنیت ملی ما تهدید باشد.
_ وضعیت رژیم صهیونیستی در منطقهی غرب آسیا را چگونه میبینید؟
برآیند این رویارویی بین ایران و رژیم صهیونیستی کاملاً به زیان رژیم صهیونیستی است؛ چراکه رژیم صهیونیستی در منطقهی عربی دارای برتری کامل نظامی بوده و در گذشته با این برتری نظامی موفق میشد پیروزیهایی بهدست بیاورد و سرزمینهای بیشتری را اشغال و ضمیمهسازی کند؛ امّا الآن نهتنها این وضعیت را ازدستداده، بلکه معادلهی بازدارندگی بهوجود آمده است. از سال 2006 تا الآن که پانزده سال میگذرد بهدلیل معادلهی بازدارندگی اسرائیل جرئت نمیکند به حزباللّه لبنان چپ نگاه کند؛ چرا؟ بهدلیل اینکه اگر هر جسارت و تجاوزی نسبت به لبنان و حزباللّه بکند، موشکهای حزباللّه همهی رژیم صهیونیستی را زیر آتش خواهد گرفت و این یکی از مهمترین موانعی است که جلوی پیشروی و تثبیت این رژیم را گرفته است.
_ در ماههای اخیر هم مشاهده کردیم که این رژیم در سرزمینهای فلسطین زمینگیر شد. نظر شما در اینباره چیست؟
اخیراً با رویارویی سیفالقدس بین رژیم صهیونیستی و مقاومت در غزه ما شاهد این هستیم که تحول بزرگی اتفاقافتاده و غزه علیرغم کوچکی و با امکانات بسیار محدودش معادلهی بازدارندگی ایجادکرده و رژیم صهیونیستی همانند گذشته دیگر نمیتواند هر جای غزه را بزند و برایش امکانپذیر نیست. بنابراین، ناگزیر است در محاسبات خودش، واکنش مقاومت را نیز محاسبه کند و بهگونهای در نظر بگیرد.
به هر حال، حضور رژیم صهیونیستی در آذربایجان، در ترکیه، در بحرین، در امارات و دیگر کشورهای همسایهی ایران، تهدیدی برای ماست. در عین اینکه جمهوری اسلامی ایران باید محور مقاومت را گسترش بدهد و زمینهی برچیدن بساط اشغالگری در فلسطین را فراهم کند، نباید در کشورهای همسایه که با رژیم صهیونیستی رابطه دارند و بهگونهای سازش کردند، بگذارد تهدیدی برای ایران شکل بگیرد. شاید مانور خیبر در منطقهی آذربایجان و شمال غربی ایران هم برای همین بوده تا اینکه باکو بداند که انجام این نوع کارها بدون هزینه نخواهد بود و ایران به آذربایجان اجازه نمیدهد که به رژیم صهیونیستی در آنجا تسهیلات یا پایگاهی داده بشود تا امنیت ملی ایران تهدید شود. این اقدام ایران میتواند کاری کند که حجم تهدیدها و عرصهی مانور دشمن علیه جمهوری اسلامی کمتر و محدود شود. البته حجم تهدید از طریق محور مقاومت علیه رژیم صهیونیستی باید گسترش پیدا کند.
_ اخیرا تیمر هایمن، رئیس بخش اطلاعات نظامی اسرائیل در مصاحبهی اخیرش به نقش اسرائیل در ترور سردار سلیمانی اشارهکرده و آن را اوج همکاری آمریکا و اسرائیل نامیده است. با توجه به چنین گزارهای، چه عواملی سبب شد تا اسرائیل در ابتدای ترور منکر هرگونه دستداشتن در آن شود، ولی امروزه بهصراحت بر نقش اسرائیل در این اقدام خبیثانه صحه بگذارد؟
رژیم صهیونیستی نهتنها کشور بسیار نزدیک به آمریکاست، بلکه اصلاً بخشی از آمریکاست. در واقع، این رژیم جبههی مقدم آمریکا در منطقهی غرب آسیاست. اگر اسرائیل در ترور شهید بزرگوار قاسم سلیمانی نقشی نمیداشت، باید تعجب کرد. قطعاً یکی از مأموریتهای رژیم صهیونیستی در منطقه جمعآوری اطلاعات و هماهنگی برای ترور افراد مخالف آمریکاست.
_ چه عواملی سبب تغییر رویکرد اسرائیل در پنهانکردن و سپس آشکارکردن نقش این رژیم در ترور حاج قاسم سلیمانی شد؟
به نظرم اعلامکردن این قضیه نشاندهندهی این است که این رژیم دارد احساس امنیت میکند.
_ بارها و در اقدامات تروریستی مختلف علیه منافع ایران و شخصیتهای ایرانی، شواهد حاکی از همکاری سرویسهای جاسوسی آمریکا و اسرائیل بوده است. چه عواملی میتواند در برابر چنین رویکردی بازدارندگی ایجاد کند؟
برای مقابله با این مسئله و ایجاد هزینه برای دشمن صهیونیستی، این مسئله باید در ابعاد حقوقی پیگیری شود. قطعاً ایجاد هزینه برای دشمن میتواند از طریق پاسخ به عوامل دستاندرکار این نوع جنایات باشد و این کمک میکند تا رژیم صهیونیستی این مسائل را تکرار نکند. اگر بازدارندگی نباشد قطعاً رژیم صهیونیستی دست به ریسک نظامی میزند؛ امّا نگرانی و ترس از پاسخ موجبشده که این رژیم ریسک نکند. در ابعاد امنیتی و جنگ امنیتی رژیم صهیونیستی قدمهای بزرگی برداشته و در ترور دانشمندان هستهای، خرابکاری تأسیسات هستهای و ترور سردار شهید سلیمانی نقش داشته است. ایجاد بازدارندگی در این زمینه مهمترین کاری است که باید در راهبرد تعریفشدهای مطرح شود. این کار میتواند به ایران و شخصیتها و فرماندهان ایرانی مصونیت بدهد و مانع از این بشود که رژیم صهیونیستی گستاخانه در ابعاد امنیتی دست به خرابکاری و یا ترور بزند. این از چه طریقی امکانپذیر است؟ اینکه عوامل دستاندرکار هزینههای سنگینی بپردازند تا موانعی ایجاد کند و پیشگیرانه شود و دیگر دشمن صهیونیستی نتواند دست به اقدام نظامی علیه فرماندهان ایرانی و یا تأسیسات هستهای و غیرهستهای در داخل ایران بزند.